چالش بنادر ایران در رقابت جهانی

رئیس اسبق شورایعالی صنایع دریایی کشور در گفت و گو با «خبرنگار پایگاه خبری گفتمان دریا»، ضمن تشریح الزامات توسعه بنادر و صنایع دریایی ایران به چالشهای موجود در این مسیر پرداخت و گفت: توسعه بنادر باید با دقت و بر اساس نیازهای واقعی کشور انجام گیرد.
سیامک سید مرندی، افزود: گاهی مشاهده میکنیم که توسعه بنادر با عمق کم و ظرفیت ناکافی انجام میشود. این نوع توسعهها نمیتواند بهطور مؤثر به اقتصاد کشور کمک کند و ممکن است در آینده به بار ننشیند.
وی با اشاره به تجربه کشورهای دیگر گفت: ما باید از بنادر بینالمللی موفق مانند جبلعلی در امارات الگو بگیریم. این بندر با استفاده از علم روز و توانمندیهای مهندسی و مدیریتی، در سطح جهانی موفق عمل کرده است. نگرانی من این است که ایران نتواند خود را با بنادر بینالمللی مانند بندر فاوی عراق که بهطور مؤثر وارد عرصه جهانی شده، مقایسه کند.
معیار جهانی توسعه بنادر
مرندی تأکید کرد: توسعه بنادر باید با توجه به ظرفیتهای کشور و نیازهای واقعی اقتصادی باشد. برای مثال، ما باید بنادر با کیفیت و با عمق کافی بسازیم و آنها را مطابق با استانداردهای بینالمللی توسعه دهیم. نباید صرفاً به تعداد بنادر و توسعه کمّی آنها توجه کنیم. باید به کیفیت و مزیتهای رقابتی آنها نیز توجه ویژهای داشته باشیم.
لزوم توجه به صنایع وابسته به کشتیسازی
این کارشناس و صاحبنظر ارشد صنعت دریایی در خصوص صنایع وابسته به کشتیسازی نیز اظهار کرد: در دنیا، کشتیسازی بهتنهایی سودآور نیست، اما صنایع وابسته به آن، مانند تجهیزات جانبی و فناوریهای مرتبط، میتوانند به رشد اقتصادی و اشتغالزایی در صنعت دریایی کمک کنند. باید توجه داشته باشیم که صنعت دریایی ایران باید در حوزههایی مانند تولید تجهیزات کشتیسازی، فناوریهای دریایی و حتی پرورش نیروی انسانی متخصص در این حوزه سرمایهگذاری کند.
وی با اشاره به اهمیت نیروی انسانی در صنعت دریایی گفت: ایران با ۵۸۰۰ کیلومتر مرز دریایی از ظرفیتهای بسیار بالایی برخوردار است، اما متأسفانه نتواستهایم بهطور مؤثر از این پتانسیلها بهرهبرداری کنیم. کشورهای دیگر مانند فیلیپین و هند با سواحل کوتاهتر توانستهاند از نیروی انسانی متخصص در این صنعت استفاده کنند و ما نیز باید با استفاده از این نیروی انسانی در صنایع دریایی پیشرفت کنیم.
سرمایهگذاری در منابع دریایی و انرژیهای تجدیدپذیر
مرندی در ادامه به لزوم سرمایهگذاری در منابع دریایی و انرژیهای تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: ما هنوز نتواستهایم از پتانسیلهای عظیم منابع دریایی خود، مانند انرژیهای تجدیدپذیر دریا و استخراج منابع معدنی دریا، بهرهبرداری کنیم. برای مثال، وزارت نیرو تاکنون از انرژی امواج دریا برای تأمین برق استفاده نکرده است. این در حالی است که دیگر کشورها از این منابع بهرهبرداری مؤثر دارند و ما باید در این زمینهها سرمایهگذاری کنیم.
وی همچنین به مشکلات مدیریتی و پراکندگی تصمیمگیریها در صنعت دریایی اشاره کرد و گفت: موافقتنامههای محیط زیستی که برای پروژهها صادر میشود، بهطور صحیح و متمرکز نیست. برای نمونه، مجوزهای محیط زیست برای اسکراب کشتیها در چابهار صادر میشود، در حالی که زیرساختهای لازم برای این کار در این منطقه وجود ندارد. این نوع تصمیمگیریها باعث کندی پیشرفت در صنعت دریایی کشور میشود.
توسعه پایدار صنعت دریایی با رویکرد جامع و هماهنگ
مرندی در پایان گفت: برای دستیابی به توسعه پایدار در صنعت دریایی، نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ هستیم. دولت، دانشگاهها، بخش خصوصی و دیگر ذینفعان باید در یک جهت واحد حرکت کنند. این همکاری و همفکری میتواند به توسعه صنعت دریایی ایران کمک کند و این صنعت را به جایگاه واقعی خود در اقتصاد جهانی برساند.
وی تأکید کرد که باید در کنار توسعه بنادر، به زیرساختهای آموزشی و نیروی انسانی نیز توجه ویژهای شود و بهطور خاص به صنایع وابسته به کشتیسازی و فناوریهای نوین در این حوزه سرمایهگذاری شود.
وی افزود: برای رسیدن به یک صنعت دریایی پیشرفته و پایدار در ایران، باید از فرصتها و پتانسیلهای داخلی بهطور مؤثر استفاده کرد و با نگاهی واقعبینانه به توسعه این بخشها پرداخت.